Prachtframboos

David Douglas maakte tussen 1823 en 1827 drie grote reizen naar het westelijk deel van Noord-Amerika. Zijn doel en tevens broodwinning; het verzamelen van nieuwe soorten planten voor welgestelde Engelsen. Bijzondere soorten zag men destijds als statusverhogend en kregen een prominente plek op het landgoed. Douglas stuurde ze regelmatig kisten vol plantmateriaal en zaden toe en werd hiervoor goed betaald. Hij introduceerde de Douglasspar (Pseudotsuga menziesii), Phacelia en spiegeleitje (Limnanthes douglasii). Zo ook de prachtframboos.

De naam ‘salmonberry’
Douglas werkte op zijn reizen veel samen met groepen plaatselijke bewoners als de Swinomish en Heiltsuk. Ze voorzagen hem van materiaal, voedsel en een slaapplek. Door hen wordt prachtframboos ‘ǧúláli’ genoemd, wat salmonberry of zalmbes betekent. Ze leren hun kinderen om ze te plukken als ze rijp zijn, de hele familie helpt dan mee met de verwerking. Juist in de periode na de oogst komt de jaarlijkse trek van de zalmen op gang, ze trekken vanuit zee de rivier op om eitjes af te zetten. Het is de tijd van de zalmvisserij. Een goede opbrengst van ǧúláli wordt beschouwd als een voorbode van een goed zalmseizoen, vandaar de naam ‘salmonberry’.

Aankomst in West-Europa
Prachtframboos bleek zich na aankomst in West-Europa bijzonder goed te handhaven in ons milde en vochtige zeeklimaat. Op veel landgoederen en parken is hij destijds aangeplant als ‘bloeiend hout’ in randen van boomgroepen en parkbossen, in combinatie met soorten als sneeuwbes (Symphoricarpus) en alpenbes (Ribes alpinum). Boomkweker Constant Wattez (zoon van tuinarchitect Dirk Wattez) biedt ze als bosplantsoen aan in zijn catalogus uit 1940, per 100 in maat 40-60 voor 15 gulden. Daarnaast werd een dubbelbloemig Amerikaans ras R. spectabilis ‘Flore Pleno’ of ‘Olympic Double’ verhandeld.

Groei en bloei
Qua groei lijkt prachtframboos wat op een gewone framboos, hij is in alle delen wat groter en ruiger. In een vochtige en voedselrijke bodem kan de struik meer dan 3 meter hoog worden. De rozerode bloemen verschijnen in mei en worden zo’n 2-3 cm diameter in doorsnee. Vanaf eind juli rijpen de oranjerode of gele framboosachtige vruchten. Net als bij braam en framboos zijn de vruchten het sappigst als de plant voldoende vocht heeft gehad. Door de flink uitstoelende wortelopslag kan prachtframboos snel verwilderen. De soort wordt daarom ook wel als invasief beschouwd. Het is echter een heester met een historisch verhaal en wordt als zodanig binnen de context van het historisch landschapspark in stand gehouden en zorgvuldig beheerd.

David Douglas was pas 35 jaar oud toen hij overleed. Naar verluid viel hij tijdens een reis door Hawaii in een diepe wildkuil en werd daar door een dolle stier gedood. Gelukkig genieten we nog steeds van de vele soorten die hij in Amerika verzamelde.